ELEMENTI I STRUKTURA UGOVORA O FRANŠIZINGU

Apstrakt

Ugovor o franšizingu je nastao krajem XIX vijeka u SAD-u da bi se tek sredinom XX vijeka njegova primjena uočila u evropskim zemljama. Primjenjujući ga kroz svoje poslovanje, privredni subjekti su prepoznali mogućnost sticanja profita sa daleko manjim rizicima u odnosu na nove poslovne poduhvate koji podrazumijevaju stupanje u nov, nerazrađen i tržištu (pa i samim korisnicima) nepoznat posao koji mora proći kroz sve faze prihvatanja. Ugovor o franšizingu je izuzetno složen ugovor sa elementima drugih, klasičnih i novijih ugovora, zbog čega se često sa njima pogrešno izjednačuje i zamjenjuje. Savremeni pravni instrumenti, kojima se franšizing posao pravno uobličava, predstavljaju kreaciju common law pravnog sistema. Ugovor o franšizingu nastaje pismenim sporazumom ugovornih strana o elementima privredne saradnje obuhvaćene tim ugovorom. Jednoobrazno zaključeni ugovori obezbjeđuju isti pravni položaj svih primalaca franšize međusobno i u odnosu sa davaocem franšizinga, sprečavajući tako sporove među učesnicima povodom jednostranih privilegija nekog od primaoca franšize. Nužnost pismene forme ugovora o franšizingu je opšte usvojena u pravnoj literaturi, iako o tome ne postoje nikakvi zakonski propisi. Cilj rada je predstaviti bitne elemente i strukturu ugovora o franšizingu, sa posebnim osvrtom na specifičnosti anglosaksonske pravne tehnike koja se ogleda u detaljnom regulisanju svih potencijalno predvidljivih situacija. U radu su obrađene ugovorne klauzule kao osnovni vid prezentovanja ugovorne sadržine, sa posebnim osvrtom na klauzule kojima se regulišu specifične ugovorne obaveze koje ovaj ugovor čine ugovorom sui-generis.