NEPRIJATELJSKO PREUZIMANJE AKCIONARSKIH DRUŠTAVA I NAČELO STROGE NEUTRALNOSTI UPRAVE CILJNOG DRUŠTVA

Сажетак

Preuzimanje akcionarskih društva predstavlja jednu od najzanimljivijih
oblasti kompanijskog prava. Imajući u vidu da je tržište kapitala
jedan od najznačajnijih segmenata privrede svake države, legitiman je
interes društva da se ova oblast na odgovarajući način pravno uredi.
Osnovni cilj nacionalnih regulativa preuzimanja društava, tako i
aktivnosti usaglašavanja tog prava na nivou Evropske Unije, jeste
zaštita manjinskih akcionara u postupku preuzimanja i osiguranja
njihovog ravnopravnog položaja sa velikim akcionarima koji se
pojavljuju kao kupci. Ova zaštita se konkretno ostvaruje time što je
određeni sticalac administrativno prinuđen da ostalim akcionarima
ponudi otkup njihovih akcija od trenutka kada, po ocjeni zakonodavca,
njegovo učešće u vlasništvu akcionarskog društva postane bitno ili
presudno za upravljanje samim društvom. Zakonski mehanizam koji
treba da omogući ovaj vid zaštite svodi se u osnovi na dva najznačajnija
momenta, obavezu objavljivanja javne ponude za preuzimanje akcionarskog
društva i cijenu koja se nudi za akcije koje su predmet ponude,
kao bitan elemenat ponude za preuzimanje. Najznačajniju i najdinamičniju
oblast prava preuzimanja današnjice čini regulativa mjera
odbrane akcionarskog društva od preuzimanja kontrole. Osnovna
dilema svakog zakonodavca prilikom regulisanja ove oblasti svodi se na
izbor između principa slobodnog odlučivanja uprave ciljnog društva i
principa akcionarskog odlučivanja (neutralnosti). Princip slobodnog
odlučivanja uprave ciljnog društva je prihvaćen u anglosaksonskom
pravnom sistemu gdje su vremenom usavršavane mjere odbrane od
preuzimanja. U kontinentalnom pravnom sistemu široko je prihvaćen princip neutralnosti uprave ciljnog društva u postupku preuzimanja pa
samim tim i mjere odbrane protiv preuzimanja podliježu brojnim
zakonskim ograničenjima.