KRITIČKI OSVRT NA REFORMU KRIVIČNOG ZAKONODAVSTVA U ODNOSU NA KAZNU ZATVORA U REPUBLICI HRVATSKOJ I REPUBLICI SRBIJI

Apstrakt

Autori su u radu istražili i prikazali komparativnu analizu reforme krivičnog zakonodavstva u odnosu na kaznu zatvora u Hrvatskoj i Srbiji. Iako su i Hrvatska i Srbija u obavezi da usklade svoje krivično zakonodavstvo sa zakonodavstvom Evropske unije i međunarodnim dokumentima, rješenja njihovih zakonodavaca se u znatnoj mjeri razlikuju. Novim izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Republike Srbije 2019. godine, tzv. Tijaninim zakonom koji je na snazi od 1. decembra prošle godine, uvedena je kazna doživotnog zatvora, koja je naišla na žustru polemiku u naučnim i stručnim krugovima. Doživotnim zatvorom obuhvaćene su do tada najviše zatvorske kazne u trajanju od 30 do 40 godina. S druge strane, Kazneni zakon Republike Hrvatske u svojim odredbama propisuje kaznu dugotrajnog zatvora koja ne može biti kraća od 21 niti duža od 40 godina zatvora, s obzirom na to da uvedena kazna doživotnog zatvora novelama Kaznenog zakona iz 2003. godine nije opstala.
I kod propisane kazne zatvora nailazimo na distinkciju zakonskih odredbi između Krivičnog zakonika Srbije i Kaznenog zakona Hrvatske. Minimalna kazna zatvora koja se može izreći osuđeniku prema Krivičnom zakoniku Srbije je 30 dana, s tim da je propisan posebni maksimum kazne zatvora od 20 godina. U odnosu na hrvatski Kazneni zakon, razlika se ogleda u posebnom minimumu zakonske odredbe za kaznu zatvora, koja prema kaznenom zakonodavstvu Republike Hrvatske ne može biti kraća od tri mjeseca, što znači da je posebni minimum kazne zatvora u Hrvatskoj trostruko viši nego u Srbiji. Uz analizu zakonskih odredbi krivičnih zakonodavstava Hrvatske i Srbije koje se odnose na izricanje kazne zatvora, ukazano je na moguće prijedloge koje bi valjalo uzeti u ramatranje. U radu su istražene i osuđujuće presude kojima su izrečene kazne zatvora u Hrvatskoj i Srbiji, te je učinjena komparativna analiza i prikaz izrečenih kazni zatvora.